woensdag 6 maart 2013

De Likkepot






Op de wandschildering is het vol: wezens (mensen past niet hier, Lucebert schilderde wezens), allerlei voedsel, muziekinstrumenten, er valt veel te zien. Meestal kijk je naar het geheel, maar de details zijn erg de moeite waard om bij stil te staan. De likkepot is de moeite waard van van nabij te bekijken (bovenste afbeelding).
Rechts onder op de wandschildering staat de likkepot, die lekker een schaal aan het uitlikken is. Hij wordt geplaagd door een ventje dat achter hem staat en viezigheid op zijn muts uitgiet. (die zien we nu niet, later meer over hem).
We kennen deze likkepot uit de kunstgeschiedenis. Hij stamt uit het schilderij van Pieter Breughel de Oudere, uit 1567 of ’68. Ook een feestje met eten. De likkepot zien we hier links van het midden, onderaan.We zien hem van opzij, dus niet zijn gezicht, maar dat onthult Lucebert eindelijk voor ons.
Hoewel dit een bruiloft is, zie je niemand lachen. Het eten wordt rondgedragen op een oude deur en heerlijke kapoenen en vleesstoofpotten zijn er niet..de gasten krijgen waarschijnlijk soep en broodpap. Armoe dus. Ons schilderij is iets vrolijker. Het is geniaal hoe Lucebert in de expressie van deze likkepot de achterdocht, het gevoel van ‘ik doe iets stouts’, en het gevoel dat er iets gebeurt dat hij nog niet helemaal doorheeft,weet weer te geven. En dat voornamelijk (naast de houding) met twee veegjes verf, die de ogen voorstellen.Geniaal en humoristisch.
Lucebert heeft nooit gezegd wat hem aantrok in Breughel, maar ik doe een gooi.
Breughel bekritiseerde de machthebbers en had aandacht voor gewone, arme mensen. In zijn schilderijen zijn dubbelzinnigheden te zien (eksters in bomen b.v., die verwijzen naar roddelaars en verraders, die andersdenkenden aangaven bij de Inquisitie). Hij was een groot bewonderaar van het werk van Jeroen Bosch.
Ik denk dat Lucebert hier hulde brengt aan een geestverwant uit vroeger eeuwen, dat zijn allusies (verwijzingen) in de kunst heel vaak.

Geen opmerkingen: